O pasado contemporáneo

España na segunda metade do século XIX conservaba do seu antigo imperio as Filipinas, Cuba e Porto Rico. Cuba era un dos territorios máis importantes. Co destronamento de Isabel II un grupo de independentistas cubanos aproveitou a ocasión e co famoso grito de “Viva Cuba libre” desatouse en Yara en 1868 unha revolta guiada por Carlos Manuel de Céspedes. Esta situación tardou moito en reconducirse e grazas ao xeneral Martínez Campos, en 1878 moitos insurxentes aceptaron a paz no cuartel español de San Agustín de Zanjón poñendo así fin á Guerra dos Dez Anos.   Esta paz non duraría moito xa que en 1895 os independentistas volveron á carga capitaneados por José Martí, quen fundou o Partido Revolucionario Cubano. Os cubanos volveron gritar o “Viva Cuba libre” pero esta vez en Baire o 24 de febreiro de 1895, levantamento onde Martí sería unha figura moi importante. Irrumpirían dunha maneira máis organizada xa que esta vez levantaríanse en máis de 35 localidades. Martí morreu abatido pola ...

  Nas últimas semabas referímonos en varias ocasións á Guerra de Marrocos, en particular ao desastre de Annual, unha das causas do golpe de Estado de Miguel Primo de Rivera. Jorge Martínez Reverte, escritor recén falecido con varios libros importantes sobre a Guerra Civil, entre outros, publica, a título póstumo,  El vuelo de los buitres , un volumen sobre Annual.

A Compañía de Xesús sufriu sonadas disolucións, e posteriormente expulsións, ao longo da súa historia.  A primeira, e quizais a máis coñecida, foi a expulsión co decreto do 3 de abril de 1767, firmado por Carlos III en plena época do despotismo ilustrado.  Detrás da expulsión albiscábanse as teorías regalistas e absolutistas, que non toleraban a existencia dunha orde tan poderosa coma a dos xesuítas, de obediencia papal. Un verdadeiro Estado dentro dun Estado. Entre a noite do 31 de marzo e a mañá do 2 de abril, levouse a cabo unha operación secreta, rápida e eficaz que clausurou todas as casas xesuítas e incomunicou aos seus membros. Aínda que a Compañía de Xesús non atravesaba o seu mellor momento, pois fora acusada de inducir á baga de motíns do ano anterior, ninguén esperaba esa reacción por parte do Goberno. De feito, as múltiples  reunións que realizaran permaneceron en secreto. Tampouco se divulgou o contido da carta pechada que o Conde de Aranda remitiu a tod...

  Os anos 60, aínda que nun ambiente de mellora económica, estiveron caracterizados pola intensificación da oposición antifranquista e a súa conseguinte demanda do sistema democrático. No 1963 o Goberno creou o Tribunal de Orde Pública tratando de mellorar a súa imaxe ante a opinión pública internacional, diminuíndo a actuación dos Tribunais Militares. Encargábase de xulgar delitos políticos e de opinión contrarios ao réxime. As principais fontes opositoras atopáronse na Universidade, onde apareceron as primeiras manifestacións de protesta no 1956 co obxectivo de conseguir un sindicalismo de estudantes democrático que substituíse ao oficial, na Igrexa Católica, na política e no Movemento Obreiro, onde a partir dos anos 60 as accións de protesta se multiplicaron. Nacen neste contexto e en clandestinidade as Comisións Obreiras e tras varios conflitos laborais destaca a protesta que tivo lugar en Ferrol o 10 de marzo de 1972 (que combinaba reivindicacións proletarias con esixencias de...

  Ao tempo que se liberalizaba e melloraba a situación económica, os anos sesenta estiveron caracterizados pola intensificación da oposición, que demandaba a restauración do sistema democrático. As principais forzas opositoras estiveron na Universidade e, sobre todo, no Movemento Obreiro.  A partir dos anos sesenta as accións de protesta multiplicáronse: folgas para conseguir melloras salariais e redución de xornada laboral, en solidariedade con compañeiros detidos ou sancionados...Neste contexto naceron en 1962, na clandestinidade, unhas comisións obreiras que lograron importantes éxitos electorais dentro das organización sindical oficial; foron o xermolo do sindicato de Comisións Obreiras (CC OO).  Un fito importante de protesta obreira (que combina reivindicacións proletarias con esixencias de democratización) tivo lugar en Ferrol o 10 de marzo de 1972.  O ano 1972 foi un momento da historia de Galicia, no que os traballadores, as traballadoras e a...

  Transporte de escravos a América Non é moi habitual atoparse nos libros de texto con explicacións sobre a trata de escravos e o comercio destes por parte de España, xa que é un tema moi silenciado. Porén, iso non quere dicir que tales feitos non ocorresen, pois hai numerosas probas que demostran a súa existencia. Sábese que en África existiu a escravitude desde a Antigüidade, pois xa nos tempos do Antigo Exipto existían escravos que traballaban para o faraón. Pero a idea de escravitude espallouse sobre todo a partires do século XV, tras o descubrimento de América, xa que era preciso unha abundante man de obra para traballar todas as terras que se ían invadindo no novo continente descuberto. Deste xeito, aumentaría o comercio español grazas ao intercambio de todos eses novos produtos e alimentos que aportaba o territorio americano, o que enriquecería notablemente ao país. Así, a partir dese momento, as potencias europeas (inicialmente España e Portugal), comezaron a tratar o ...

1939, después de la Guerra Civil, comienza en España la dictadura franquista, un largo y oscuro periodo que se prolongaría hasta 1975.  El régimen de Franco (1939-1975) basaba sus pilares fundamentales en el nacionalismo, el catolicismo, el fascismo y el anti-comunismo. La iglesia católica tuvo un gran peso durante esta etapa, ya que controlaba el sistema educativo y la forma de vida de los ciudadanos estaba basada en el respeto a los principios morales católicos.  En esa época, la represión tanto moral como intelectual fue sufrida especialmente por la juventud, que vio coartadas sus ansias de libertad y se vio abocada a aceptar una forma de vida basada en los estrictos valores cristianos. Cualquier intento de introducir elementos innovadores y que rompiesen con los principios establecidos, se topaba con el muro de piedra del régimen y la censura. Los primeros años del franquismo se caracterizaron por la existencia de una juventud conformista, fruto de la formación férrea en ...